اصول اخلاقی
نشریه مدیریت، آموزش و توسعه در عصر دیجیتال متعهد به رعایت بالاترین استانداردهای اخلاق نشر است. به منظور تضمین یکپارچگی، قابلیت اطمینان و اعتبار پژوهش‌های منتشرشده، این نشریه از دستورالعمل‌ها و استانداردهای اخلاقی بین‌المللی مانند اصول تعیین‌شده توسط کمیته اخلاق نشر (COPE)، کمیته بین‌المللی ویراستاران مجلات پزشکی (ICMJE) و سایر نهادهای معتبر پیروی می‌کند.
این سند وظایف و انتظارات اخلاقی تمام ذینفعان فرآیند نشر، از جمله نویسندگان، دبیران، داوران و ناشر را تشریح می‌کند.
۱. مسئولیت‌های نویسندگان
نویسندگانی که مقالات خود را به نشریه ارسال می‌کنند، موظف به رعایت اصول اخلاقی زیر هستند:
۱.۱ اصالت و سرقت علمی
- تمامی مقالات ارسالی باید حاصل کار اصیل نویسندگان باشند و نباید شامل محتوای کپی‌شده یا سرقت علمی باشند.
- ذکر منابع و استناد به آثار دیگر باید به‌طور دقیق انجام شود.
- تمامی مقالات از طریق نرم‌افزار iThenticate برای شناسایی سرقت علمی بررسی می‌شوند.
- خودسرقت علمی (بازنشر بخش‌هایی از آثار پیشین نویسنده بدون ارجاع مناسب) غیرمجاز است.
۱.۲ تألیف و همکاری در نگارش مقاله
- اسامی نویسندگان باید به افرادی محدود شود که سهم قابل‌توجهی در طراحی، گردآوری داده‌ها، تحلیل یا تفسیر پژوهش داشته‌اند.
- سایر افرادی که به نحوی در فرآیند پژوهش مشارکت داشته‌اند (مانند کمک‌های فنی یا ویرایشی) باید در بخش تقدیر و تشکر ذکر شوند.
- نویسنده مسئول باید اطمینان حاصل کند که همه نویسندگان از نسخه نهایی مقاله آگاه هستند و با ارسال آن موافقت کرده‌اند.
۱.۳ صحت داده‌ها و شفافیت
- نویسندگان باید داده‌های دقیق، کامل و بدون دستکاری ارائه کنند و از جعل یا حذف اطلاعات اجتناب نمایند.
- در صورت نیاز، داده‌های خام باید برای بررسی‌های بیشتر در اختیار سردبیران قرار گیرد.
- اگر داده‌های استفاده‌شده از منابع عمومی تهیه شده‌اند، باید به‌طور شفاف به آن‌ها ارجاع داده شود.
۱.۴ تعارض منافع
- نویسندگان باید هرگونه تعارض منافع احتمالی را که ممکن است بر تفسیر نتایج تأثیر بگذارد، افشا کنند (مانند منابع مالی، روابط شخصی یا انتساب‌های سازمانی).
- در صورت عدم وجود تعارض منافع، نویسندگان باید این موضوع را در مقاله تصریح کنند.
۱.۵ مجوزهای اخلاقی برای مطالعات انسانی یا حیوانی
- مقالاتی که شامل مطالعات انسانی یا حیوانی هستند، باید از کمیته اخلاق مربوطه مجوز دریافت کرده و در مقاله ذکر شود.
- اخذ رضایت‌نامه آگاهانه از شرکت‌کنندگان انسانی ضروری است.
- رعایت اصول اخلاقی به‌ویژه برای گروه‌های آسیب‌پذیر الزامی است.
۱.۶ ذکر منابع مالی
- نویسندگان باید تمام منابع مالی حمایت‌کننده پژوهش را اعلام کنند و نقش آن‌ها را در فرآیند پژوهش توضیح دهند.
۱.۷ ارسال چندگانه و انتشار تکراری
- ارسال هم‌زمان یک مقاله به چندین نشریه یا انتشار آثار مشابه بدون اطلاع‌رسانی صریح ممنوع است.
- نویسندگان باید شفاف‌سازی کنند که آیا بخش‌هایی از مقاله قبلاً منتشر شده است یا خیر.
۱.۸ اصلاحات و بازپس‌گیری مقالات
- در صورت شناسایی خطاهای اساسی پس از انتشار، نویسندگان موظفند سردبیر نشریه را مطلع کنند.
- در صورت لزوم، مقاله مطابق با اصول COPE اصلاح یا بازپس‌گیری (ریترکت) خواهد شد.
۲. مسئولیت‌های داوران
داوران به عنوان بخش اساسی فرآیند ارزیابی، موظف به رعایت اصول زیر هستند:
۲.۱ محرمانگی
- داوران باید تمامی اطلاعات مربوط به مقاله را محرمانه نگه داشته و آن را با دیگران به اشتراک نگذارند.
- استفاده از محتوای مقاله‌های داوری‌شده برای اهداف شخصی یا پژوهشی ممنوع است.
۲.۲ بی‌طرفی و انصاف
- داوری‌ها باید به‌صورت عینی و سازنده انجام شود و شامل نظرات علمی و منطقی باشد.
- داوران باید از ارائه نظرات شخصی یا مغرضانه خودداری نمایند.
۲.۳ تعارض منافع
- داوران باید هرگونه تعارض منافع احتمالی را اعلام کرده و در صورت وجود، از بررسی مقاله کناره‌گیری کنند.
- در صورت احساس ناتوانی در ارزیابی مقاله، داور باید از پذیرش داوری خودداری نماید.
۲.۴ زمان‌بندی
- داوران باید نظرات خود را در مهلت تعیین‌شده ارائه دهند تا تأخیر در فرآیند انتشار رخ ندهد.
- در صورت عدم امکان بررسی در زمان مقرر، داور باید سریعاً به دبیر نشریه اطلاع دهد.
۲.۵ شناسایی تخلفات اخلاقی
- در صورت مشاهده تخلفات علمی (مانند سرقت علمی یا دستکاری داده‌ها)، داور باید موضوع را به سردبیر گزارش دهد.
۳. مسئولیت‌های دبیران و سردبیر
دبیران و سردبیر نشریه نقش حیاتی در حفظ استانداردهای اخلاق نشر دارند و موظف به رعایت اصول زیر هستند:
۳.۱ استقلال و صداقت در تصمیم‌گیری
- تمامی تصمیمات سردبیر باید بر اساس کیفیت علمی مقاله باشد و نباید تحت تأثیر ملاحظات شخصی، مالی یا سازمانی قرار گیرد.
۳.۲ حفظ محرمانگی
- دبیران باید اطلاعات مربوط به مقالات را کاملاً محرمانه نگه داشته و از افشای آن به افراد غیرمرتبط خودداری کنند.
۳.۳ پیگیری تخلفات اخلاقی
- دبیران موظفند هرگونه تخلف اخلاقی را بررسی و اقدامات لازم را مطابق با اصول COPE انجام دهند.
- در صورت اثبات تخلف، نشریه اقدام به بازپس‌گیری مقاله و اطلاع‌رسانی به نهادهای مرتبط خواهد کرد.
۴. رسیدگی به تخلفات علمی
نشریه رویکرد جدی به تخلفات علمی دارد و در صورت شناسایی موارد زیر، اقدام مقتضی انجام خواهد داد:
- سرقت علمی
- جعل یا تحریف داده‌ها
- اختلافات در تألیف مقاله
- پژوهش‌های غیراخلاقی
در صورت اثبات تخلف، نشریه می‌تواند مقاله را رد یا پس بگیرد، نویسندگان را از ارسال مجدد منع کند و به نهادهای ذی‌ربط اطلاع دهد.
۵. فرآیند اعتراض و شکایت
نویسندگان، داوران و خوانندگان حق دارند نسبت به تصمیمات نشریه اعتراض کنند یا تخلفات اخلاقی را گزارش دهند. اعتراضات باید به‌صورت مکتوب به دبیرخانه نشریه ارسال شود و مستندات لازم ارائه گردد.
۶. بازبینی و اصلاح پس از انتشار
نشریه از بازخوردهای سازنده پس از انتشار استقبال می‌کند و در صورت وجود اشتباهات، اقدام به تصحیح یا بازپس‌گیری مقاله خواهد کرد.
۷. رعایت استانداردهای اخلاقی
تمامی طرف‌های درگیر در فرآیند نشر ملزم به رعایت این دستورالعمل‌ها هستند و تخطی از آن منجر به برخوردهای مقتضی خواهد شد.
