سایه‌روشن آموزش هنر: تبیین چالش‌ها و طراحی الگوی برون‌رفت مبتنی بر تجربه زیسته معلمان عراق

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش‌های آموزش هنر در دبیرستان‌های کشور عراق و ارائه الگویی برای برون‌رفت از این چالش‌ها بر پایه‌ی تجارب زیسته‌ی معلمان هنر انجام شده است. این پژوهش از نوع کیفی و مبتنی بر رویکرد پدیدارشناسی است. مشارکت‌کنندگان شامل ۲۰ نفر از معلمان هنر دبیرستان‌های شهرهای مختلف عراق بودند که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. معیارهای ورود به مطالعه شامل: داشتن حداقل ۵ سال سابقه تدریس هنر، اشتغال در آموزش و پرورش رسمی عراق، و تمایل داوطلبانه برای مشارکت در مصاحبه بود. ابزار گردآوری داده‌ها، مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته عمیق بود که با هدایت پرسش‌های کلی آغاز شده و با توجه به روند گفت‌وگو، به‌صورت انعطاف‌پذیر ادامه یافت. داده‌ها با استفاده از روش کدگذاری سه‌مرحله‌ای (باز، محوری و انتخابی) تحلیل گردید. نتایج پژوهش به شناسایی سه مقوله اصلی از چالش‌ها انجامید: چالش‌های برنامه‌ریزی و آموزشی (از جمله نبود فعالیت‌های عملی، محتوای ناکارآمد و تدریس بی‌روح)، چالش‌های زیرساختی و تجهیزاتی (نظیر کمبود ابزارهای هنری، فضای فیزیکی نامناسب و فقدان فناوری‌های نوین) و چالش‌های مربوط به معلمان و دانش‌آموزان (مانند ضعف توسعه حرفه‌ای، بی‌انگیزگی و نگرش منفی). در ادامه، الگویی چندبعدی برای برون‌رفت از این چالش‌ها طراحی شد که شامل راهکارهایی همچون بازنگری در برنامه درسی، تقویت زیرساخت‌های هنری، توسعه حرفه‌ای معلمان، و پرورش خلاقیت دانش‌آموزان می‌باشد. یافته‌ها می‌توانند مبنای تصمیم‌سازی برای بهبود سیاست‌های آموزش هنر در سطح مدارس متوسطه عراق قرار گیرند.