شناسایی عوامل موثر بر آموزش سواد حقوق شهروندی در آموزش و پرورش

چکیده

آموزش سواد حقوق شهروندی به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های اساسی توسعه اجتماعی و فرهنگی، نقش مهمی در توانمندسازی شهروندان و تربیت جامعه‌ای قانون‌مدار و مشارکت‌جو دارد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر آموزش سواد حقوق شهروندی در نظام آموزش و پرورش انجام شد. روش پژوهش توصیفی-پیمایشی بود و جامعه آماری شامل 1226 نفر از معلمان و مدیران مدارس دولتی مقطع ابتدایی در ناحیه دو شهر ارومیه بود. تعداد 294 نفر به روش نمونه‌گیری طبقه ای نسبی به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه‌ای محقق‌ساخته شامل 58 گویه بود که روایی آن از طریق تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن با آلفای کرونباخ تأیید شد. نتایج پژوهش نشان داد که مؤلفه‌های اعتقادی، زیبایی‌شناختی، علمی، اجتماعی-اقتصادی و زیستی، تأثیر معناداری بر ارتقای سواد حقوق شهروندی و بهبود مهارت‌های زندگی دانش‌آموزان دارند. تحلیل‌ها بیانگر آن بود که مؤلفه اعتقادی با ضریب همبستگی بالا بیشترین تأثیر را بر آگاهی حقوقی دانش‌آموزان دارد. این یافته‌ها می‌تواند به شناسایی و تقویت عوامل کلیدی مؤثر بر آموزش حقوق شهروندی و طراحی برنامه‌های آموزشی اثربخش برای دانش‌آموزان و معلمان کمک کند.